Hang Tám Cô, Quảng Bình

Hang Tám Cô thuộc địa phận xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Hang tám Cô cách thành phố Đồng Hới 70km về hướng Tây Bắc. Hang đá nhỏ bé này ghi dấu sự hy sinh to lớn của lực lượng Thanh niên xung phong trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Tại km 17 trên đường 20 là khu tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hy sinh trong lúc làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông trên đường 20. Và đặc biệt là khu vực tưởng niệm các cô gái thanh niên xung phong trong lúc làm nhiệm vụ đã bị bom Mỹ đánh sập hang đá bịt kín lối ra và đã hy sinh một cách đau thương và quả cảm.

Khu tưởng niệm đó được nhân dân quen gọi bằng cái tên thiêng liêng là “Hang Tám Cô”. Hiện nay hệ thống các di tích lịch sử trên đường Hồ Chí Minh đang được Bộ Quốc Phòng và tỉnh Quảng Bình đầu tư xây dựng thành bảo tàng ngoài trời rất hoành tráng và độc đáo.

Câu chuyện Bi tráng của Hang Tám Cô

Câu chuyện về Hang Tám Cô có lẽ còn đau thương hơn ngã ba Đồng Lộc. Ngày 14 tháng 11 năm 1972, bom Mỹ đánh vào đường 20, nơi có một đội thanh niên xung phong và một tiểu đội pháo đang đóng.

Đội thanh niên xung phong gồm 8 người, 4 nam 4 nữ. Anh lớn tuổi nhất khi đó 37 tuổi, còn 7 người còn lại tuổi từ 18 đến 20. Để tránh bom Mỹ, 8 người đã vào trong một hang núi ngay bên cạnh đường để trú.

Lúc đó, bầu trời đường 20 như vỡ vụn bởi tiếng gầm rú của động cơ máy bay và những trận bom. Không chỉ mặt đường 20 bị cày nát mà ngay cả những khối núi chung quanh cũng rung chuyển bởi những đợt bom. Khi khói bụi tan đi, những đơn vị khác chiến đấu gần đó bàng hoàng nhận ra cửa hang Tám Cô đã bị một khối đá khổng lồ nặng hàng trăm tấn bịt kín. Chạy đến nơi thì họ chỉ nghe thấy văng vẳng tiếng kêu cứu của đồng đội phía sau tảng đá. Tảng đá đã ngăn cách bên ngoài với bên trong. Những người bên ngoài sau trận bom đã tìm thấy hang, nhưng không sao có thể mở được đường vào. Khối đá quá lớn.

Họ chỉ biết lấy cây tre dài thông qua một chỗ hở để đưa nước uống và lương khô cho những người ở trong hang. Mỗi lần có xe qua, người ta lại tìm cách, kể cả dùng mìn phá đá, nhưng vô vọng.

Sau 9 ngày, những người bên ngoài không còn nghe thấy tiếng kêu khóc bên trong nữa…..

Nơi đó từ đó nơi đây gọi là hang Tám Cô. Dù chỉ thực sự trong hang chỉ có 4 cô.

Đến tận năm 1996, khi làm đường qua đây, hài cốt của 8 liệt sĩ mới được đưa ra khỏi cái hang oan nghiệt. Cùng được chôn cất với 5 chiến sĩ pháo cao xạ hi sinh trong cùng trận bom ngày 14/11/1972 đó.