Điện Hòn Chén, Thừa Thiên Huế

Điện Hòn Chén là chốn linh thiêng có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân xứ Huế. Đây cũng là ngôi điện duy nhất ở Huế có sự kết hợp giữa nghi thức cung đình và tín ngưỡng dân gian một cách hài hòa, đặc sắc.

Vốn được biết đến là không gian tâm linh có bề dày lịch sử, văn hóa độc đáo, điện Hòn Chén đã thu hút rất nhiều du khách lặn lội đến để cúng bái, cầu xin bình an, tiền tài, sức khỏe cho gia đình...vào mỗi dịp tháng 3, tháng 7 hàng năm.

1. Giới thiệu về điện Hòn Chén Huế

1.1 Điện Hòn Chén nằm ở đâu?

Điện Hòn Chén tọa lạc trên núi Ngọc Trản, thuộc địa phận làng Ngọc Hồ,  thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đây là ngôi điện có vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân xứ Huế, và cũng là điện thờ duy nhất ở Huế có sự kết hợp ăn ý giữa nghi thức cung đình và tín ngưỡng văn hóa, dân gian. 

Ảnh: Sưu tầm Internet

2. Lịch sử và kiến trúc điện Hòn Chén ở Huế

2.1. Lịch sử của Điện Hòn Chén

Điện Hòn Chén được khởi công xây dựng từ thời vua Gia Long, chủ yếu thờ Đạo Giáo. Dưới thời vua Nguyễn, điện được ghi nhận trong các văn bằng cổ với tên chính thức là “Ngọc Trản Sơn Từ”, tức “điện thờ tại núi Ngọc Trản”. Đến thời Đồng Khánh (1886 - 1888), điện được đổi tên thành “Huệ Nam” với ý nghĩa “mang lại ân huệ cho người nước Nam”. Ngoài ra điện cũng gắn với nhiều giai thoại ly kỳ khác nữa. 

2.2. Kiến trúc bên trong điện Hòn Chén tại Huế

Với những du khách quan tâm đến kiến trúc lịch sử, thì điện Hòn Chén cũng là điểm đến độc đáo nhờ nghệ thuật trang trí mỹ thuật bậc nhất cuối thế kỷ 19.

Tại đây, du khách sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng 10 công trình kiến trúc lớn nhỏ khác nhau cùng đặt trên lưng chừng núi Ngọc Trản. Các công trình này đều hướng ra dòng sông Hương hiền hòa, được bao quanh và ẩn mình sau những tàng cây cao xanh mướt. 

Trong 10 công trình thì nổi bật nhất là điện Minh Kính Đài nằm ngay chính giữa. Bên trái có dinh Ngũ Hành, bàn thờ các quan, am Ngoại Cảnh và động thờ ông Hổ. Bên phải là nhà Quan Cư, chùa Thánh và Trinh Cát Viện. Ngay sát bên dòng sông Hương có am Thủy Phủ. 

Minh Kính Đài được chia làm 3 cung theo thứ tự từ cao đến thấp gồm có Đệ Nhất cung (Thượng cung), Đệ Nhị cung và Đệ Tam cung. Trong đó xếp theo lần lượt là khu thờ, khu để đồ cúng và khu dâng hương. Với bề dày lịch sử lớn lao, ngày nay trong điện vẫn còn lưu giữ hơn 600 món đồ tế thuộc 284 chủng loại có giá trị lịch sử vô cùng quý giá.

3. Các hoạt động tham quan điện Hòn Chén

3.1. Tham quan và chụp ảnh lưu niệm ở các công trình nhỏ bên trong điện Hòn Chén

Đến với điện Hòn Chén, chính không gian kiến trúc, văn hóa - lịch sử nơi đây sẽ là địa điểm độc đáo cho du khách tha hồ tham quan chụp ảnh, sống ảo. 

Ảnh: Sưu tầm Internet

Ngoài việc tìm hiểu về danh lam, thắng cảnh nổi tiếng ở Huế thì việc chọn nơi lưu trú để thỏa sức “đắm mình” trong không gian văn hóa nơi đây cũng rất quan trọng.

3.2. Lắng nghe sự tích điện Hòn Chén ở Huế

Một trong những điểm hấp dẫn của điện Hòn Chén đó là những giai thoại bí ẩn gắn với nơi đây hàng trăm năm qua. Cụ thể có 3 giai thoại được người dân lưu truyền đã lâu như:

- Giai thoại về nữ thần Ponagar 

Nhiều du khách thắc mắc điện Hòn Chén thờ ai, thật ra nơi đây từ lâu đã là nơi thờ tự vị thần nữ quan trọng trong tín ngưỡng người Chăm: Nữ Thần Mẹ xứ sở Ponagar. Tương truyền, nữ thần là con gái Ngọc Hoàng được phái xuống để tạo ra đất mẹ, dạy loài người trồng trọt hoa màu, cây cối, đặc biệt là các loại cây gỗ trầm quý. 

Về sau, công chúa Liễu Hạnh cũng được đưa vào thờ tự bên trong điện. Sau đó là Quan Công, Phật và các vị thần linh khác. Ngày nay, điện Hòn Chén được coi là di tích tâm linh của người Chăm, được người Việt tiếp nhận và phát huy tạo thành nơi thờ Thánh mẫu. Đến đây, du khách có thể khám phá được nét tín ngưỡng độc đáo pha trộn của văn hóa dân tộc Chăm với bản sắc tinh thần của người Việt.

Ảnh: Sưu tầm Internet

- Giai thoại vua Thiệu Trị 

Dân gian cũng tương truyền vua Thiệu Trị xây dựng làng ở gần điện Hòn Chén. Khi vua và cung phi cùng du ngoạn trên dòng sông Hương để đến thăm làng, một hoàng phi đã lỡ tay làm rơi chiếc ống nhỏ bằng vàng ngay vực nước sâu.

Tiếc của nên bà đã xin vua khấn Thánh Mẫu Thiên Y A Na cho tìm lại đồ vật. Ban đầu vua ngờ vực không tin nhưng vẫn chiều ý làm theo, bất ngờ chiếc ống nổi lên mặt nước. Thấy linh thiêng, nhà vua liền ra lệnh sửa sang lại điện Hòn Chén nhưng chưa kịp hoàn thành tâm nguyện thì đã băng hà.

- Truyền thuyết về chiếc chén ngọc của vua Minh Mạng

Đây là giai thoại huyền bí được nhiều người biết nhất về điện Hòn Chén. Dân gian còn truyền tai nhau rằng điện Hòn Chén có tên gốc là “Hoàn Chén” với ý nghĩa “trả lại chén ngọc”. Bởi xưa kia vua Minh Mạng trong một lần lên đây đã đánh rơi một chén ngọc xuống dòng Hương, tưởng không có cách gì lấy lại được thì bỗng nhiên một con rùa to bằng chiếc chiếu nổi lên ngậm chén ngọc gửi trả lại cho nhà vua.

3.3. Tham gia lễ hội Điện Hòn Chén

Thêm một điều độc đáo nữa khi nhắc đến điện Hòn Chén chính là các nghi thức lễ hội. Đây là tập quán thể hiện tín ngưỡng thờ cúng, đời sống văn hóa - tâm linh của người dân địa phương. Chốn linh thiêng này là nơi kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và nghi thức cung đình, đem lại những trải nghiệm văn hóa mãn nhãn cho khách thập phương. Lễ hội được chia làm 2 phần chính gồm lễ nghinh thần (rước các vị thần về đền) và lễ chánh tế:

• Lễ nghinh thần được tổ chức long trọng trên dòng sông Hương để rước nữ thần Thiên Y A Na từ điện Hòn Chén về đình làng Hải Cát. Xung quanh thuyền rước được trang trí cờ hoa đủ màu, không khí sôi động chìm trong tiếng hát ngân nga của các cô đồng, phường bát, hát văn.
• Lễ chánh tế diễn ra ngay sau khi đón rước các vị thần và Thánh mẫu. Nghi lễ này được tổ chức với nhiều hoạt động như: cung nghinh Thánh mẫu, tế làng Hải Cát, phóng sanh, thả đèn hoa đăng…. Tất cả đều mang đậm nét văn hóa dân gian truyền thống được du khách rất yêu thích hưởng ứng.

Điện Hòn Chén Huế không chỉ là một nơi có lịch sử, kiến trúc độc đáo mà còn là chốn linh thiêng mang trọn niềm tin tín ngưỡng của người dân địa phương. Đến đây du khách sẽ được lắng nghe sự tích điện Hòn Chén, khám phá những nét độc đáo trong văn hóa tâm linh của con người cố đô. Hy vọng bạn sẽ có nhiều kỉ niệm đẹp với vùng đất đậm đà bản sắc văn hóa - dân tộc này!

Cảm ơn bạn đã ghé thăm Vietgoing.com để tìm hiểu thông tin về Điện Hòn Chén, đừng quên tham khảo thêm các khách sạn tại Thừa Thiên Huế và lịch trình các tour du lịch Thừa Thiên Huế mới nhất 2024 bạn nhé!