Chùa Keo Thái Bình là một ngôi chùa tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc đỉnh cao thế kỷ XVII. Hiện nay Chùa Keo Thái Bình còn lại 17 công trình với 128 gian. Chùa Keo đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt năm 2012, đây là ngôi chùa cổ được bảo tồn hầu như nguyên vẹn kiến trúc 400 năm tuổi. Chùa Keo gồm 2 cụm kiến trúc: chùa là nơi thờ Phật và Đền thánh là nơi thờ đức Dương Không Lộ - vị quốc sư triều Lý đã có công dựng chùa. Qua di tích chùa Keo và những hiện vật còn lưu giữ, chúng ta có thể hiểu thông điệp mà người xưa gửi gắm đến thế hệ hôm nay và mai sau. Đó là sự nhắn nhủ của cha ông về nghệ thuật kiến trúc tạo hình, là vẻ đẹp tâm linh Phật giáo trong dòng chảy văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc.
1. ĐỊA CHỈ CHÙA KEO Ở ĐÂU?
+ Địa chỉ chùa keo ở xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Chùa Keo cách Hà Nội hơn 100 km.
Đây là một trong những ngôi chùa cổ kính nhất miền Bắc với kiến trúc độc đáo 400 năm tuổi từ thời Hậu Lê vẫn còn nguyên vẹn đến tận bây giờ.
+ Chùa Keo có tên chữ là Thần Quang Tự, được xây dựng từ năm 1630 đến năm 1632 theo phong cách kiến trúc thời Lê.
2. ĐƯỜNG ĐI CHÙA KEO TỪ HÀ NỘI
+ Di chuyển bằng ô tô theo cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, đi khoảng 32 km chuyển hướng đi vào cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình –> Nút giao thông Đại Xuyên –> Nút giao thông Liêm Tuyền –> Rẽ trái vào đường Hà Huy Tập/QL 21B/Đại lộ Thiên Trường Nam Định –> Đi tiếp qua trạm thu phí BOT Mỹ Lộc –> Tiếp tục đi theo Đại lộ Thiên Trường –> Qua cầu vượt Nam Định –> QL10/QL38B –> Cầu Tân Đệ.
+ Sau đó đi thẳng đến đường Hùng Vương, khoảng 800 m rẽ trái vào đường Nguyễn Trãi/TL463 –> Đi khoảng 100 m, rẽ phải vào TL463/TL220B –> Đi khoảng 6km rẽ phải vào TL463/TL220B –> Đi thêm 3,5 km rẽ phải vào TL463/TL220B –> Đi khoảng 1,5 km là đến chùa keo.
3. GIỚI THIỆU VỀ CHÙA KEO THÁI BÌNH
+ Việt Nam là quốc gia phụ thuộc rất to của Phật giáo. Trải qua hàng nghìn năm cho đến nay, đạo phật vẫn luôn là tín ngưỡng là niềm tin của phần to người dân Việt Nam.
+ Để thể hiện và tưởng nhớ đến những người có công, những vị thần phật mà những ngôi chùa hàng nghìn năm trước đã bắt đầu được xây dựng, nó phản ánh đời sống tinh thần của những người dân qua mỗi thời đại. Tróng số những kiến trúc hệ thống chùa ở Việt Nam, không thể không nhắc đến chùa Keo Thái Bình.
+ Được xây dựng trong thời kì phát triển cực thịnh của Phật giáo ở thời Lý – Trần, chùa Keo Thái Bình được đánh giá là “một kiệt tác nghệ thuật bằng gỗ, tiêu biểu cho kiến trúc cổ Việt Nam thế kỉ XVI. Theo những gì mà lịch sử ghi lại cho biết, thành tổ Dương Không Lộ thiền sư – một trong những nhà sư có đống góp rất là to trong việc xây dựng nền phật giáo Việt Nam là người đặt dấu mốc và có công to trong việc xây dựng chùa Keo Thái Bình.
+ Sau này khi Đức Dương Không Lộ viên tịch, ông đã được thờ tự trong chùa. Đến năm 1167 đời vua Lý Anh Tông, nhà vua xuống chiếu đổi tên chùa Nghiêm Quang thành chùa Thần Quang để tưởng nhớ đến ngài Dương Không Lộ.
+ Nhưng lịch sử của ngôi chùa thì có bề dày đến hơn chín thế kỷ. Theo sách Không Lộ Thiền sư ký ngữ lục, năm 1061, thiền sư Không Lộ dựng chùa Nghiêm Quang tại làng Giao Thủy (tên nôm là làng Keo) bên hữu ngạn sông Hồng.
+ Sau khi Thiền sư Không Lộ qua đời, chùa Nghiêm Quang được đổi tên là Thần Quang Tự. Theo thời gian, nước sông Hồng xói mòn dần nền chùa và đến năm 1611, một trận lũ to đã cuốn trôi cả làng mạc lẫn ngôi chùa.
+ Dân làng Keo phải bỏ quê cha đất tổ ra đi: một nửa dời về đông nam hữu ngạn sông Hồng, về sau dựng nên chùa Keo – Hành Thiện (nay thuộc tỉnh Nam Định); một nửa vượt sông đến định cư ở phía đông bắc tả ngạn sông Hồng, về sau dựng nên chùa Keo – Thái Bình này.
4. KIẾN TRÚC CHÙA KEO THÁI BÌNH
+ Trong lịch sử, đã có rất nhiều rất nhiều ghi chép về vẻ xinh của chùa Keo Thái Bình. Dưới thời nhà lý vẫn còn tồn tại tấm văn bia trong đó có ghi “nơi thờ Phật nước Nam đâu đâu cũng có, nhưng chỉ có chùa Thần Quang ở vùng Dũng Nhuệ, làng Giao Thủy (tên nôm là làng Keo) là nơi danh thắng hàng đầu từ Bắc tới Nam…” .
+ Chùa Keo Thái Bình ngày nay là quần thể kiến trúc kể cả nhiều hạng mục công trình khác nhau. Chính quyền và nhân dân nơi đây luôn nỗ lực và gìn giữ nguyên trạng khởi đầu của một số công trình tuy vậy dưới sự tác động của thời gian và chiến tranh có nhiều hạng mục đã được trùng tu và tôn tạo.
+ Chùa Keo Thái Bình có một phong cách thức kiến trúc rất độc đáo. Với vật liệu chủ yếu bằng gỗ và với những đường nét chạm trổ rất tinh xảo đã tạo cho nơi đây một phong cách thức riêng biệt, khác với những ngôi chùa cùng niên đại. Nơi đây kể cả 21 công trình với 157 gian kể cả những công trình như chùa Phật, điện Thánh, gác chuông, hành lang và khu tăng xá….
+ Tính chất phải nhắc đến hệ thống tam quan độc đáo của chùa Keo Thái Bình bởi nó chứa nhiều kiệt tác kiến trúc xuất sắc nhất thời kì bấy giờ. Những nghệ nhân giỏi nhất thời kì đó đã tạc lên những cây gỗ những hình tượng của văn hóa truyền thống Đại Việt thời kì bấy giờ như hình ảnh linh vật rồng uốn lượng, thể hiện sự hưng thịnh, mạnh mẽ của chế độ.
+ Khu chùa Phật là nơi tập trung nhiều nhất những pho tượng Phật có giá trị nghệ thuật cao vào thế kỷ 17, 18 đó là tượng Tuyết Sơn, La Hán, quan thế âm Bồ Tát… Khu đền thánh thờ đức Dương Không Lộ – Vị đại sư thời nhà Lý được kết nối với khu thờ Phật gồm tòa giá roi, tòa thiêu hương, tòa phụ quốc và thượng điện. Những công trình này nối tiếp với nhau tạo thành một kết cấu kiểu chữ công rất lạ.
- THAM QUAN CHÙA KEO THÁI BÌNH
+ Hay trong giây phút tĩnh lặng tâm hồn, một tiếng chuông buông và phút chốc trời đất bốn phương cũng giao hòa. Nếu không phải bị cuốn hút bởi những điều đó thì hãy theo bước chân của những người hành hương vào chùa qua Tam quan ngoài, Tam quan trong, đến gần một hồ rộng để tầm mắt hướng từ cao nhìn xuống sẽ từ từ phát hiện được cái lẽ đời Việt Nam ẩn dấu, hình thành một tiêu chuẩn thẩm mỹ.
+ Mọi người đến với chùa không có một chút gì ngăn cách thức về tinh thần, bắt đầu từ thể thức và mực thước của kiến trúc gợi nên vẻ xinh uyên nhã, khơi dậy những tình cảm vuông tròn như trong nếp nghĩ và sự cầu mong của những người nông dân Việt Nam là luôn luôn được mưa thuận gió hòa, là cuộc sống sinh sôi nảy nở mẹ tròn con vuông, là sự sinh tồn lấy lẽ bao dung và đùm bọc làm thước đo chân lý.
+ Khi đến chùa ta thấy một không gian khép kín nhưng không hề bị chật hẹp, tù túng mà bao trùm một vẻ xinh vươn tỏa bát ngát. Tuyệt kỹ để giải quyết điều này là ở chỗ kiến trúc chùa Keo đã mạnh dạn sử dụng mặt nước rộng ở cả 3 mặt trước và hai bên để thế chùa vừa mở rộng, vừa vươn cao trong ảo giác để hình bóng dáng chùa lẩn dần vào chiều sâu mặt nước, khiến cái ranh giới cụ thể nhằm đáp ứng tinh thần kín như văn bia Thần Quang Tự đã ghi: “Ngăn che khách trụ ghé nhòm” được xóa mờ với cảm hứng bát ngát trong tâm tưởng khi muốn vươn tới chốn thiền.
+ Ngoài cái sâu lắng trong tình cảm thẩm mỹ thì thực tại mặt nước soi bóng những hàng cây cổ thụ, bên nếp chùa có dáng thuyền rồng có những đường cong bờ nóc, như mãi lưu lại những vầng trăng khuyết là một thực tại phong cảnh như một nhà thơ về thăm chùa đã viết: “Rõ là cảnh đấy, người đây Chùa Keo ơi nước non nào nên duyên”.
- LỄ HỘI CHÙA KEO THÁI BÌNH
+ Để tiếp nối và phát huy những giá trị truyền thống quý báu mà ông cha đã để lại, chính quyền và nhân dân Thái Bình đã tổ chức lễ hội chùa Keo với nhiều hoạt đông lễ hội vui chơi mê hoặc. Hội chùa Keo Thái Bình ra mắt hai kỳ hội: Hội Xuân và hội Thu.
+ Hội Xuân ra mắt vào ngày 4 tháng Giêng với những trò vui hội dân gian như thi bắt vịt, thi ném pháo, thi nấu cơm…. Hội Thu ra mắt vào những ngày 13, 14, 15 tháng chín âm lịch mang đậm tính chất hội lịch sử, gắn liền với cuộc đời của sư Không Lộ. Ngoài việc tế, lễ, rước kiệu, hội còn thi bơi trải trên sông và những nghi thức bơi trải cạn chầu Thánh, mùa ếch vồ…
5. ĂN GÌ? NGỦ Ở ĐÂU CHÙA KEO?
+ Nếu di chuyển đến chùa keo từ các tỉnh xa, bạn nên chọn đặt bàn nhà hàng, đặt phòng khách sạn/ nhà nghỉ để dừng chân nghỉ ngơi.
+ Khách sạn gần chùa Keo Thái Bình: Hoàng Gia 2 Hotel, Bình Minh Riverside Hotel, White Place Hotel, Royal Hotel, Nam Cường Hotel….
+ Nhà hàng quanh chùa Keo: nhà hàng Đại Lâm…
+ Mua đặc sản Thái Bình gì về làm quà? Bạn có thể chọn mua bánh cáy, bánh gai Đại Đồng, ổi bo hay hải sản biển Thái Bình như tôm, cua, ốc…
+ Với những chia sẻ trên về kinh nghiệm đi chùa Keo, chúng tôi hi vọng đã giúp bạn có được những hành trang bổ ích.
Cảm ơn bạn đã ghé thăm Vietgoing.com để tìm hiểu thông tin về Chùa Keo, đừng quên tham khảo thêm các khách sạn tại Thái Bình và lịch trình các tour du lịch Thái Bình mới nhất 2024 bạn nhé!